Korkularımız Fobilerimiz Konya

 Fobiler belirli bir nesneye ya da duruma karşı verilen orantısız şekilde korku ve kaygı olarak ortaya çıkan, bu durumdan kaçmak için elinden geleni yapan, kaçamadığı durumlarda panik atak benzeri (terleme, nefes darlığı hissi, kalbin hızlı çarpması, titreme, sıcak basması, boğulma hissi, göğüs ağrısı, mide bulantısı, ellerde ayaklarda uyuşma, ağız kuruluğu, baş dönmesi ve baş ağrısı, dehşete düşme ve çaresizlik hissi ) belirtilerle kendini gösteren bir kaygı bozukluğudur. Yapılan bazı araştırmalarda fobilerde ve kaygıda iğrenme duygusunun da eşlik ettiği görülmüştür. Aşırı korku ve fobiler bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Konya da Mentaliz psikoloji olarak yüksek seviyede ki fobi-korkuları yaşamını olumsuz şekilde etkileyen danışanlarımıza psikolojik destek vermekteyiz.

Fobilerin Sebepleri

Fobilerin sebeplerine baktığımızda, genel anlamda şunlar söylenebilir. Fobisi olan bireylerin % 75’inin fobi başlangıcında travmatik olaylar bulunmasıyla birlikte korku ve kaygı yaratan durumla karşılaşıldığında bireyin bu durumu korku ve kaygıyla eşleştirerek koşullanma yoluyla öğrenmesi ya da bu duyguları yaşayan başka birini gözlemlemesi kişide farklı nesnelere karşı fobi durumu oluşturabilmektedir. Bu bize fobilerde korkunun kaynağının ya kişinin travmatik bir olaya maruz kalması ya da travmatik olaya maruz kalan birisinden bir şekilde haberdar olunmasıyla da geliştiğini göstermektedir. Başka bir yaklaşıma göre fobilerin nedeni kişiye, bilincine çıkması durumunda rahatsızlık verebilecek olan dürtülerinin bastırılması ve bastırılmadan dolayı oluşan kaygıya karşı bir savunma olarak bu bastırılan dürtünün simgesel bir nesnesi olarak dış dünyaya aktarılması durumudur. Yılan, örümcek, su ve kapalı alan gibi fobiler ilk insanların bunlarla olan sürekli olumsuz deneyimlerinden sonra evrimleşerek günümüze kadar geldiği ve evrimsel geçiş durumu da söz konusu olduğu düşünülmektedir. Bunların yanında genetik geçiş ve kişilik özelliklerinin örneğin; utangaç, çekingen ve aşırı rahatsızlık duyan çocukların büyüdüklerinde rahat çocuklara göre daha fazla fobi geliştirdikleri bilinmektedir. Bu sebepler fobilerin çeşidine göre değişiklikler gösterebilir.

Fobi Çeşitleri

Fobilerin sınıflandırılması DSM kriterlerine göre kaygı bozuklukları altında şu şekilde sınıflandırılmaktadır: özgül fobi, sosyal fobi v e agorafobi.

Özgül Fobi

Bireylerin bazı nesne ya da durumların varlığı ya da bu durumlarla karşılaşma beklentisi söz konusu olduğunda aşırı, mantık dışı ve sürekli korku duyması olarak tanımlanır. Birey bu gibi durumlarla karşılaştığı ya da karşılaşması söz konusu olduğu zamanlarda panik atak benzeri tepkiler ortaya çıkmaktadır. Özgül fobilerde kendi aralarında beş gruba ayrılırlar:

• Hayvan (örümcek, yılan vb.)
• Doğal çevre (fırtınalar, yüksekler, gök gürültüsü vb.)
• Kan-iğne-yara (enjeksiyon, kan , tekerlekli sandalyede birini görme vb.)
• Durumsal (toplu taşıma tüneller, uçak vb.)
• Diğer (nefessiz kalma, kusma, duvardan veya nesneden uzak kalma vb.)

Köpek, yılan, örümcek gibi hayvanlarla karşılaşma, yüksek bir mekana çıkma, suya girme gibi durumlara yönelik fobiler özgül fobilere örnek olarak gösterilebilir. Özgül fobisi olan bir kişi (örümcek fobisi ) televizyonda veya dergide fotoğrafını, simgesini bile görmekten aşırı bir korku ve kaçınma yaşayabilir. Psikolojik rahatsızlık fobi, korku.

Kaygı bozuklukları arasında görülme sıklığı en yüksek olan özgül fobiler olmasına rağmen terapi için başvurma oranı yüksek değildir. Özgül fobilere eşlik eden başka bir kaygı bozukluğunun olması özgül fobinin varlığının ortaya çıkarılması güçlük yaratabilmektedir.

Sosyal Fobi

Sosyal ortamlarda bir şey yapmaya karşı duyulan mantık dışı ve sürekli korku ve kaygılardır. Sosyal fobi düğünler, konferanslar gibi kişinin kendisini yabancı hissedebileceği ortamlarda ve topluluk önünde konuşma gibi tüm dikkatlerin kendisine yöneleceğini düşündüğü eylemler sırasında ortaya çıkar. Buradaki korku ve kaygının nedeni kişinin bulunduğu ortamda küçük düşme, olumsuz değerlendirilme gibi düşüncelerden kaynaklanmaktadır. Birey yine böyle bir durumla karşılaştığında mide bulantısı, kalp çarpıntısı, terleme, kekeleme, titreme gibi fizyolojik tepkiler yaşar. Bu tepkilerle karşılaştıktan sonra ellerinin titremesinden korktuğu için başkalarını yanında yemek yemekten kaçınma, terlemekten korktuğu için el sıkışmaktan kaçınma, kızarmaktan korktuğu için konuşmaktan kaçınma gibi durumlar bir kısır döngü haline gelmektedir. Kişilik özelliği olarak çekingen, utangaç kişilerde, ağır stres durumlarına maruz kalan kişilerde, baskıcı anne baba tutumları ile yetişen kişilerde sosyal fobi görülme sıklığı daha yoğundur.

Sosyal fobi tanısına çok sık rastlanılmaktadır ve sosyal fobisi olan kişilerin hayatlarının bir döneminde diğer kaygı bozuklukları ve yarıya yakınında sosyal fobiye eş zamanlı olarak depresif bozukluk görülmektedir. Kişinin bu durumla kendi kendine baş etme yöntemi olarak en sık karşılan yöntem ise alkol kullanımıdır. Bununla birlikte kaçınmak istediği durum için madde kullanımıda bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. (Uyarıcı maddeleri şu üç kısımda inceliyoruz; 1- Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Maddeler : afyon, morfin,eroin. 2- Merkezi Sinir Sistemini Uyaran Maddeler; kokain, ectasy, captagon. 3- Merkezi Sinir Sistemi Faaliyetlerini Bozan Meddeler: LSD, marihuana hint keneviri, esrar sayılabilirki bu maddeler kişinin iç sıkıntısından kurtulmak ve kaçmak için bir araç gibi kullanılan enstrümana dönüşebilmektedir.) Mesela bir partiye katılması gereken sosyal fobisi olan birey yaşayacağı kaygıyı azaltmak ve korkulan durumla yüzleşmek için birkaç kadeh alkol almaktadır. Ayrıca yaşadıkları bu durumdan kaçınmak adına sosyal fobisi bulunan bireylerin çalışma sürelerinin ve sosyal statülerinin daha düşük olduğu görülmüştür.

Çok uzun yıllar sosyal fobiyle yaşayıp terapi almayan bireyler bulunmaktadır. Ancak araştırmalara bakıldığında sosyal fobinin kendiliğinden iyileşme oranının çok düşük olduğu görülmektedir. İnsanın sosyal bir varlık olduğu düşünüldüğünde sosyal fobinin ciddiyetinin boyutu da daha net görülmektedir. Konya da sosyal fobileri ile başa çıkmak için Mentaliz Psikolojiden terapi alan danışanlarımıza profesyonel olarak psikolojik destek verilmektedir.

Agorafobi

Agorafobinin, Yunancada insanların bir araya geldiği kamusal alanlar anlamına gelen “agora” sözcüğünden gelmektedir ve sokaklar, alışveriş merkezleri, sinema, toplu taşıma araçları, yürüyen merdivenler, evde tek başına kalma sayılabilir. Peki bu kadar zıt durum varken bunların agora fobi olmasını sağlayan ortak nokta nedir diye bakıldığında kişinin atak geçirme korkusundan ya da atak geçirdiğinde yardım alamayacağını düşündüğü ortamlardan kaçınma çabasıdır. Diğer bir deyişle agorafobi panik bozukluğun bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar. Agorafobik kişilerin korkularının nedeninde atak geçirme ya da atak anında yardım alamamak olduğu için sürekli olarak atakların tepkilerini vücutlarında arama eğilimdedirler. Bu durum öyle bir noktaya varır ki örneğin kişi spor yaparken oluşan kalp atım hızını atak belirtisi olarak düşünüp kaçınır. Orta derecedeki agorafobikler evden dışarı çıkamazken ileri derecede agorafobikler evin belli bir bölümden ayrıldıklarında aşırı kaygıya kapılırlar.

Agorafobinin görülme sıklığı yılda %1,7’dir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Agorafobinin yatkınlığına bakıldığında diğer kaygı bozukluğu olanlarda, çocuklukta olumsuz olaylar yaşayanlarda daha sık görülür. Genetik olarak diğer fobilere göre geçiş oranı %61 olarak en yüksek olanıdır.

Korku ve Fobiler için Terapi Tedavisi

Fobilerin nedenlerinin farklılık göstermesi sebebiyle terapi aşamasında da farklılıklar oluşmaktadır. Bilişsel- davranışçı terapiler, Emdr terapisi, hipnoterapi, maruz bırakma, sanal gerçeklik, karşı karşıya getirme, öğren-değiştir tekniği gibi teknikler.

Konya’da Mentaliz Psikoloji olarak yaşamınıza bazen kabusa çeviren aşırı korku ve fobilerinizi normal seviyeye indirgemek için uzmanlarımız tarafından, uygun psikoterapi yöntemleri ile yüz yüze ve online olarak psikolojik destek verilmektedir. Ayrıntılı bilgi ve randevu için geç kalmadan, bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Bağlantılar:

• Kaygı ve Anksiyete Bozuklukları Konya
• Hipnoz ve Bilinçdışı
• EMDR Terapisi Konya
• Cinsel Terapi Konya
• Konya en iyi Psikolog Doktorları
• Konya Selçuklu Psikolog
• Eş ve Evlilik Terapisi Konya